طراحی رابط کاربری یا UI چیست؟

نحوه تعامل و روش آن، یکی از نکات مهم در هرگونه برقراری ارتباط بین افراد است. چرا که در صورتیکه شما به عنوان یک فرد تصمیم گیرنده، از نحوه ارتباط با یک فرد و یا دستگاه دلسرد شوید، ادامه رابطه و یا استفاده از وسیله مورد نظر امکان ناپذیر و یا بالاجبار خواهد بود. این نحوه تعامل در خصوص وبسایت ها و یا نرم افزارهای دیگر نیز صادق است. اینجاست که اهمیت طراحی رابط کاربری پر رنگ میشود و لازم است برای وبسایت مورد نظر یا نرم افزار مورد طراحی، یک رابط کاربری جذاب و با کاربری ساده داشته باشیم. اما سوال اینجاست که رابط کاربری یا UI چیست ؟ و یک رابط کاربری مناسب چه ویژگی هایی دارد و چگونه میتواند موجب جذب مخاطب گردد؟ این ها مسائلی هستند که قصد داریم تا در این مقاله بشکل جامع بدان بپردازیم – با مقاله امروز بهترین آموزشگاه کامپیوتر همراه باشید
اما پیش از پرداختن به مفهوم طراحی رابط کاربری، بیایید تا با مفهوم رابط کاربری آشنا شویم؛

رابط کاربری یا UI چیست؟

بطور کلی رابط کاربری چیزی است که موجب کاربردی شدن یک محصول میگردد.
به عنوان مثال فرض کنید نیاز دارید تا شیشه اتومبیل را به پایین و یا بالا هدایت نمایید. این کار بدون وجود دکمه های کنترلی بالا و پایین رونده شیشه خودرو امکان ناپذیر است.
و یا فرض نمایید قصد دارید از یخچال استفاده نمایید. در صورتیکه طبقات شیشه ای جدا کننده در یخچال تعبیه نشده باشد و یا حتی فاصله آن ها به درستی طراحی نشده باشد، استفاده از یخچال عملا غیر ممکن بوده و یا با سختی مواجه خواهید شد و عملا محصول مورد نظر، کارایی مطلوب را در اختیار نخواهد داشت.
این نشان میدهد که طراحی رابط کاربری قدمتی به اندازه پیدایش انسان دارد. اما پس از پیدایش کامیپوتر ها و نرم افزارهای مورد استفاده بر روی آن، واژه ای با نام UI که مخفف عبارت User Interface Design است، وارد واژگان کامپیوتری شد.
رابط کاربری یا UI به شکل و ظاهر یک نرم افزار و یا وبسایت گفته میشود. یک رابط کاربری مناسب، رابط کاربری است که کاربر در هنگام برقراری ارتباط با آن وبسایت و یا نرم افزار دچار سردرگمی نشده و به راحتی به هدف خود دسترسی داشته باشد.

طراحی رابط کاربری یا UI چیست

یک وبسایت یا یک نرم افزار را در نظر بگیرید که کاربر قصد استفاده از آن را دارد. برای اینکه این نرم افزار و یا وبسایت بتواند مورد استفاده مطلوب واقع گردد، لازم است تا از رابط کاربری مطلوبی بهره مند باشد. بدین معنی که لازم است تا فهرست بندی مناسب – جانمایی مناسب اسلایدر، متون، دکمه ها، فرم ها، اخطارها، دلیل بروز خطا و نحوه رفع آن، تکمیل مراحل مانند ثبت سفارش محصول و … به درستی طراحی شده و همچنین کاربر در حین کار با نرم افزار و یا وبسایت دچار سردرگمی نشود.
همچنین لازم است تا طراحی به گونه ای جذاب و استاندارد باشد که کاربر در حین استفاده از محصول، دچار خستگی و یا دلزدگی نشود. به عنوان مثال اندازه نوشته ها، رنگ نوشته ها، عکس های مورد استفاده در محصول و … از جمله مواردی هستند که لازم است بشکلی استاندارد مورد استفاده قرار گیرند.
بطور کلی به نحوه چیدمان، لحاظ کردن استانداردهای نوشتاری، زیبایی و کاربردی نمودن یک محصول کامپیوتری، طراحی رابط کاربری گفته میشود.

انواع رابط کاربری

• رابط کاربری گرافیکی (GUI) : طراحی صفحات وبسایت و یا اپلیکیشن به نحوی که زیبایی بصری محصول را در پی دارد.
• رابط کاربری منو محور (Menu Driven UI) : طراحی منو های وبسایت و یا اپلیکیشن.
• رابط کاربری لمسی (Touch UI) : طراحی صفحات محصولاتی مانند موبایل، تبلت، لپتاب، مانیتور و … که قابلیت بهره وری توسط لمس را دارند.
• رابط کاربری فرم محور (Form Based UI) : طراحی انواع فرم ها و نحوه قرار گیری دکمه ها، اخطار خالی بودن فیلدها، نحوه تکمیل فرم، اخطارهای لازم در هنگام بروز مشکل و …
• رابط کاربری صوت محور (Voice UI) : طراحی رابط کاربری های صوتی برای دستگاه ها و یا برنامه هایی که توسط صوت با کاربر ارتباط برقرار میکنند. مانند دستیارهای صوتی و یا نرم افزارهای مسیر یاب
• رابط کاربری مولتی مدیا (Multi Media UI) : طراحی رابط کاربری هایی که از چند رابط کاربری بشکل همزمان استفاده میکنند

چرا رابط کاربری مهم است

در پاسخ بدین سوال، یک مثال ساده را در نظر بگیرید. اگر در هنگام انتخاب یک بیسکوییت، طراحی جلد آن با طرحی زننده و رنگ های غیر جذاب، طراحی شده باشد، آیا برای خرید آن محصول ترغیب خواهید شد؟ آیا در بین سایر انتخاب ها، بیسکوییت مذکور را انتخاب خواهید کرد یا به سراغ دیگر انتخاب ها میروید؟ پاسخ بدین سوال روشن است!
برای انتخاب و استفاده از یک محصول در وهله اول، ظاهر جذاب آن محصول موجب جذب کاربر و ترغیب وی برای ادامه از آن خواهد شد. در مرحله بعدی استفاده استاندارد مانند سایز نوشتار، موجب سهولت کاربر برای ادامه استفاده از وبسایت و یا نرم افزار میگردد. پس از آن نحوه برقراری ارتباط نظیر دلیل بروز خطا و … موجب میگردد کاربر در حین استفاده از محصول دچار سردرگمی نشده و استفاده از آن برای عموم افراد مناسب باشد.
بنابراین رابط کاربری آن چیزی است که کاربر را جذب محصول شما نموده و وی را برای استفاده مجدد از آن ترغیب میکند.
توجه داشته باشید که رابط کاربری نامناسب، موجب عدم اطمینان کاربر به شما شده و اعتبار کسب و کار و محصول شما را خدشه دار میکند- همواره در کلاس آموزش طراحی سایت، به دانشجویان تاکید می شود که طراح سایت موفق، شخصی است که علاوه بر داشتن دانش و مهارت در طراحی، بتواند رابط کاربری و پیچیدگی ها و جزییات آن را خوب تشخیص دهد

مراحل طراحی رابط کاربری

طراحی رابط کاربری مانند چیدمان یک منزل است. اما با ظرافت بیشتر و رعایت نکات و استادنداردهای ریز تر. اما برای طراحی یک رابط کاربری مناسب و استاندارد لازم است بر طبق مراحل زیر پیش روید :
• شناخت موضوع
برای شروع هر پروژه ای، لازم است تا نسبت به شناخت پروژه اقدام نمایید. همچنین لازم است تا بدانید که محصول مورد نظر به چه منظوری ساخته شده و مخاطبان آن چه افرادی هستند.
• شناخت رقبا
برای یک طراحی موفق لازم است تا رقبای محصول را شناخته و نقاط ضعف یا قوت آن ها مورد بررسی قرار دهید. یک طراح موفق، طراحی است که نقاط ضعف رقبا را سر لوحه کار خویش قرار داده و آن ها در طراحی خود اصلاح نماید.
• طراحی وایرفریم محصول
قبل از اتود نهایی کار، لازم است تا طرح کلی محصول به کارفرما ارائه گردد و در صورت لزوم طراحی با جانمایی جزئیات اجرا گردد.
• انتخاب پلت رنگی
پس از شناخت مساله و طراحی وایرفریم، نوبت به انتخاب رنگ مورد اجرا میرسد. بر این اساس میتوانید با ترکیب رنگ های مکمل و یا استفاده از رنگ های سازمانی کارفرما، نسبت به پیش برد طراحی اقدام نمایید.
• طراحی صفحات
پس از طی مراحل فوق، نوبت به طراحی صفحات میرسد. پیشنهاد اکید ما بر این است که پیش از طراحی تمامی صفحات، یک اتود کامل به کارفرما ارائه و در صورت تایید تم کلی طراحی، نسبت به ادامه روند طراحی دیگر صفحات اقدام نمایید.
• ارائه طرح UI به توسعه دهندگان سایت
طراحی وب سایت از دو بخش فرانت اند و بک اند تشکیل شده است. این دو بخش با توجه به طراحی UI پروژه، جزئیات را در کنار یکدیگر قرار داده و وبسایت و یا اپلیکیشن را به مانند یک ساختمان، بالا میبرند.
** نکته بسیار مهم : لازم است در تمامی این مراحل، نظر برنامه نویسان و توسعه دهندگان برنامه را جویا شوید، تا از قابل اجرا بودن تک تک جزئیات مطمئن شوید.

اساتید طراحی رابط کاربر در آموزشگاه کامپیوتر پرتو در کلاس آموزش طراحی رابط کاربری همواره بر استفاده از این نکات در طراحی بهینه تاکید می کنند و به همین دلیل است که دانشجویان طراحی رابط کاربری موسسه آموزشی پرتو، بهترین خروجی ها را دارند

استانداردهای یک طراحی رابط کاربری مناسب

زیبایی و جذابیت تنها یکی از استانداردهای یک رابط کاربری مناسب است. بلکه رعایت نکاتی موجب میگردد که طراحی شما تبدیل به یک رابط کاربری استاندارد گردد.

نکات اصولی در طراحی رابط کاربری عبارتند از :
• یکپارچگی : استفاده از یک طرح یکپارچه به معنای رعایت پراکندگی یکنواخت جزئیات در صفحات، استفاده از پلت رنگی ثابت، یکسان بودن سایز و رنگ فونت ها – دکمه ها و فرم ها، رعایت یکپارچگی عملکرد هر جزء در صفحات مانند دکمه ها و لینک ها
• قابل پیش بینی : تمامی جزئیاتی که در طراحی بکار میرند، دارای عملکرد خاص هستند و برخی از آن ها مانند متون، تنها برای ارائه اطلاعات به کاربر، و برخی دیگر مانند دکمه ها، قابلیت اضافه کردن یک امکان مانند اضافه شدن محصول به سبد خرید و یا لینک شدن به صفحات دیگری را دارند . در طراحی استاندارد، کاربرد هر المان مشخص است و کاربر میداند که با کلیک بر روی هر جزء، چه اتفاقی خواهد افتاد.
• سهولت در استفاده : لازم است تا کاربر در حین استفاده از هر محصول، احساس راحتی داشته باشد. همچنین این نکته از یاد نبرید که کاربر هر سایت یا نرم افزاری، از سطوح مختلف سنی و هوشی برخوردار است. بنابراین طراحی رابط کاربری استاندارد، طراحی است که کاربر با هر سطح از دانش و شعوری، توانایی برقراری ارتباط با آن را داشته و دچار سردرگمی نشود.
• بازخورد : از دیگر نکات طراحی استاندارد، ارائه بازخورد های مناسب است. به عنوان مثال در صورت تکمیل اشتباه فرم ها و ورود داده نامعتبر، دلیل بروز خطا به کاربر اعلام گردد. و یا در صورت ارسال اطلاعات یک فرم به دیتابیس، عبارت “اطلاعات شما ثبت گردید” به کاربر نمایش داده شود.

طراح رابط کاربری کیست
طراح رابط کاربری، فردی است که با نرم افزارهای گرافیکی مربوط به این حوزه آشنا بوده و توانایی ترکیب خروجی طرح، در چند نرم افزار بطور همزمان را داشته باشد.
علاوه بر این، طراح موفق شخصی است که علاوه بر دانش نرم افزاری، از خصوصیات شخصیتی و ذاتی نیز بهره مند باشد؛ به عنوان مثال فردی که بر تمامی نرم افزارهای گرافیکی مسلط است اما سلیقه چیدمان جزئیات و ترکیب هر جزء با باقی جزئیات ندارد، نخواهد توانست طراح خوبی شود. همچنین شناخت رنگ ها و ترکیب آن ها با یکدیگر از دیگر مورادی است که لازم است تا طراح با آن ها آشنا باشد.

نرم افزارهای طراحی رابط کاربری کدام ها هستند؟

نرم افزارهای طراحی رابط کاربری متنوع اند و میتوان از یک و یا چند نرم افزار برای تکمیل یک پروژه بهره برد. تا دهه قبل که نرم افزارهای گرافیکی تنوع نداشتند، استفاده از نرم افزار فتوشاپ در بین طراحان رایج بود. اما امروزه تنوع نرم افزارها بالاتر رفته و طراح میتواند نسبت به انتخاب هر یک از این نرم افزارها اقدام نماید. البته ناگفته نماند که قابلیت های این نرم افزارها یکسان نبوده و برخی مانند فتوشاپ، توانایی ارائه عکس طرح را داشته و برخی دیگر مانند فیگما، توانایی نمایش انیمیشن ها، ارتباط صفحات با یکدیگر و همچنین ارتباط لینک ها را نیز در بر دارند.
برخی از مهمترین و کاربردی ترین نرم افزارهای طراحی رابط کاربری عبارتند از :
• فتوشاپ (Photoshop)
• فیگما (Figma)
• ادوب ایکس دی (Adobe XD)
• ایلاستریتور (Illustrator)
• اسکچ (Sketch)
• زپلین (Zeplin)
• مارول (Marvel)
• اوریگامی استودیو (Origami Studio)
• اینویژن استودیو (In Vision Studio)

از کجا شروع کنیم؟
برای آموزش طراحی رابط کاربری و در نهایت کسب درآمد از این حیطه لازم است پیش از هر چیزی استعداد خود در حوزه طراحی را تخمین بزنید. به عنوان مثال فردی که هیچ علاقه ای به طراحی و ترکیب رنگ ها با یکدیگر را ندارد و یا ذهن خلاقی برای ترکیب عناصر با یکدیگر ندارد، نخواهد توانست تبدیل به طراحی موفق گردد.
اما در صورتیکه بنیاد ذاتی و شخصیتی طراحی در وجود شما نهاده شده است، میتوانید برای آموزش و یادگیری اقدام نمایید.
بر این اساس میتوانید یک نرم افزار مادر برای طراحی را آموزش دیده و پس از آن نسبت به یادگیری یک یا دو نرم افزار مکمل اقدام نمایید.
بهترین پیشنهاد برای طراحی رابط کاربری به عنوان نرم افزار مادر، نرم افزار فتوشاپ است. چرا که این نرم افزار قادر است هر عکس و طرحی که شما بخواهید را برایتان مهیا نماید. همچنین غالب ابزارهایی که در دیگر نرم افزارهای طراحی وجود دارند، برگرفته از ابزارهای نرم افزار فتوشاپ است.
پس از آن میتوان از نرم افزار فیگما و یا ادوب ایکس دی که توانایی لینک کردن صفحات به یکدیگر و نمایش انیمیشن ها و حرکات هر جز و یا نحوه لود صفحات را در بردارند، به عنوان نرم افزار مکمل استفاده نمود.
حتی میتوانید بدون آموزش نرم افزار فتوشاپ، یکی از نرم افزارهای طراحی رابط کاربری را به شکل انفرادی مورد یادگیری قرار داده و از آن در طراحی پروژه مورد نظر استفاده نمایید.

اما اگر هنوز هم برای انتخاب مسیر آموزشی خود دچار تردید هستید و یا نیاز به مشاوره دارید، میتوانید سوالات و یا ابهامات خود را با ما در میان گذاشته، تا نسبت به مشاوره رایگان و نمایش مسیر پیش رو برای شما، اقدام نماییم.